Włosy w różnych kulturach

Od tysięcy lat włosy wyrażają emocje, przynależność kulturową lub poglądy. Kolejne pokolenia czeszą, stylizują, farbują, ścinają lub zapuszczają. Włosy to o wiele więcej niż tylko element naszego wizerunku.

Wszystkie zabiegi i stylizacji jakie wykonujemy na włosach mają na celu dwie rzeczy: poprawienie naszego samopoczucia i zwrócenie uwagi otoczenia. Wzorzec idealnej fryzury zmieniały mijające wieki, trendy i gwiazdy głównego nurtu. Co ciekawe, już sam wygląd włosów sprawia, że definiujemy człowieka w określony sposób. Włosy zdrowe, czyste i ładnie ułożone przyporządkują ich posiadacza do grupy ludzi z tzw. kulturą, natomiast włosy skołtunione, brudne i zaniedbane sprawiają, że osoba je nosząca jest od razu zaliczana do niechlujnych. To zadziwiające ile można wyczytać tylko z aspektu higieny osobistej! A to dopiero początek.

Włosy w tradycyjnym ujęciu

Różne kultury to różne podejście do tematyki włosów. Mnisi buddyjscy golą głowy na gładko, co symbolizuje pełne oddanie się Bogu, natomiast rastafarianie to samo oddanie Bogu demonstrują długimi dreadami, czyli fryzury powstałej ze sfilcowanych pęków włosów. W Kambodży w trakcie ceremonii zaślubin kobietom podcina się włosy aby odpędzić złe duchy. Natomiast w Indiach we włosy panny młodej wplatana jest biżuteria, która ma symbolizować przynależność wyznaniową oraz przywiązanie do tradycji. W słowiańskiej kulturze również znajduje się ciekawy rytuał związany z włosami. Postrzyżyny to obrzęd dawnych Słowian, który polegał na rytualnym podcięciu włosów chłopcom. Obrzęd ten połączony był z nadaniem imienia. Po jego dokonaniu chłopiec stawał się pełnoprawnym członkiem rodziny.

W Iranie i Arabii Saudyjskiej kobiety muszą pod groźbą kary przykrywać włosy. Jest to związane oczywiście z przestrzeganiem specjalnych zasad ubierania się tzw. Hidżabu. Aczkolwiek w Turcji, Maroku i Libanie można zaobserwować rozluźnienie tych zasad. Bardzo oryginalne podejście do włosów ma afrykańskie plemię Himba. Dziewczynki w okresie dojrzewania mają włosy zaplecione tak by przykrywały im twarz, ma je to ustrzec przed zalotami mężczyzn. Natomiast, kiedy osiągają dojrzałość wiążą włosy z tyłu głowy sznurkiem z palmy, co symbolizuje gotowość do zamążpójścia. Zamężne kobiety noszą na czubku głowy skórzaną embre, czyli coś w rodzaju czepka. Wdowy na znak żałoby embre zdejmują. W przypadku chłopców sytuacja jest równie ciekawa. Młodym chłopcom na czubku głowy zaplata się warkocz. Kiedy chłopiec przemienia się w mężczyznę warkocz dzielony jest na dwa po bokach. Po ślubie panowie noszą na głowie turban z owczej skóry, co również podkreśla ich gotowość wojenną. Wdowcy natomiast ścinają warkocz i okrywają głowę przez cały rok.

Jak widać w wielu kulturach włosy nie są tylko atrybutem kobiet. Stanowią one coś więcej, niż tylko materiał, z którego formowana jest konkretna fryzura. Jednakże wciąż wiele kultur upatruje w kobiecych włosach specjalnych mocy. I tak na przykład w celtyckiej długie włosy u kobiet były symbolem płodności. Podobna sytuacja jest w krajach islamskich, Koran zabrania kobietom podcinać włosy. Niektóre nauczania religijne twierdzą nawet, że kobiety o krótkich włosach są niepełnowartościowe i nie mogą urodzić dziecka! Dla kultur wschodnich włosy długie i rozpuszczone stanowią oznakę rozpusty i dlatego kobiety muszą nosić je okryte chustami.

W XVII wieku, aby podkreślić wydłużenie sylwetki, włosy zaczesywano do góry na specjalnych podkładkach i zdobiono klejnotami. Fryzury osiągnęły znaczną wysokość. Wśród kobiet modna fryzura w latach 60-tych była zdobiona perłami, klejnotami i wstążkami, miała horyzontalny przedziałek na przodzie i dwa symetryczne przedziałki, krótką grzywkę i loki nad uszami, a z tyłu włosy zebrane w węzeł. W latach 70, z mody wyszła grzywka zastąpiona drobnymi, skręconymi loczkami płasko ułożonymi na czole. (historiamody)

Włosy w popkulturze

W XXI włosy dalej stanowią ważną część wizerunku. Zmiany kulturowe doprowadziły nawet do powstania pewnych stereotypów dotyczących kolorów włosów. Kobiety o blond włosach uważane są za mniej inteligentne, podczas gdy kobiety o włosach ciemnych postrzegane są jako inteligentne i wykształcone. Natomiast rudowłose Panie opisywane są jako kobiety namiętne i pełne pasji oraz odwagi. Kiedy kobieta drastycznie zmienia kolor włosów bardzo prawdopodobne, że zaszła w jej życiu duża zmiana. Dalej można pokusić się o stwierdzenie, że dany kolor włosów powoduje również zmianę kolorystyki garderoby. Czyli zawsze jest wymówka w kwestii zakupów!

Ogromny wpływ na wygląd włosów mają gwiazdy, które wyznaczają nowe trendy, za którymi podążają rzesze naśladowców. Chyba każdy pamięta kiedy Rihanna od nowa zapoczątkowała modę na boba. To samo tyczy się wszystkich uczesań Davida Beckhama w czasach jego aktywności sportowej. Kolejne mecze, oprócz sportowych emocji, przynosiły kolejne fantazyjne uczesania. Jego częste zmiany fryzur sprawiały, że fani nie mogli nadążyć z wizytami u fryzjera. Kultowy serial „Przyjaciele” sprawił również, że fryzjerzy mieli pełne ręce roboty. A dokładniej sprawiły to włosy serialowej Rachel, którą grała Jennifer Aniston. Wiele amerykanek chciało mieć identyczne pazurki.

Włosy to niezwykle obszerny temat i wieki tradycji. W nich kryją się moce, przesądy oraz religijne przekonania. Jednakże wielowiekowa ewolucja pozostała niezmienna pod jednym aspektem, włosami wyrażamy swoją osobowość. Są one miernikiem naszej samooceny i sposobu postrzegania siebie. Fryzura wyraża również zmiany w naszym życiu lub podkreśla wyjątkowe okoliczności. A fryzjer to zawód, który kojarzy się nie tylko z czesaniem, ale także pokrzepiającą rozmową.