Zioła mogą poprawić wygląd włosów, mają bowiem właściwości kondycjonujące i regenerujące. Zioła również doskonale myją pasma. Decydując się na ziołową pielęgnację należy jednak wiedzieć, w jaki sposób używać ziół i jakie rośliny są odpowiednie do konkretnego rodzaju włosów. Skupmy się więc na doborze ziół, tworzeniu specyfików i prawidłowym wykonywaniu zabiegów.
Ziołowa pielęgnacja jest odpowiednim rozwiązaniem dla włosów normalnych, suchych i zniszczonych, przetłuszczających się oraz z łupieżem. Zioła mają wielką moc, jednak trzeba potrafić je umiejętnie stosować. Trzeba też pamiętać, że jeśli włosy przysparzają nam dużych problemów albo borykamy się z poważnymi kłopotami ze skórą głowy, konieczne może okazać się użycie gotowych kosmetyków o potwierdzonym działaniu. Jeśli interesują cię sposoby, w jakie zioła można wykorzystać w codziennej pielęgnacji włosów, ten post powstał właśnie dla Ciebie. Artykuł ten mogą przeczytać również osoby, które nie planują ziołowej pielęgnacji, ponieważ znajduje się w nim wiele cennych rad dotyczących ogólnej pielęgnacji włosów różnych rodzajów.
Roślinne substancje kondycjonujące i regenerujące
Ziołowa pielęgnacja ma dwa oblicza. Po pierwsze, możemy sami wykonywać kosmetyki z naturalnych surowców, a po drugie można stosować gotowe, naturalne kosmetyki. W obu przypadkach warto wiedzieć, jakich substancji ziołowych szukać – czy to w sklepie jako surowce, czy to w składach kupowanych kosmetyków. Jeżeli stawiasz na naturalną pielęgnację, poniższe dwie listy z pewnością Ci się przydadzą.
Substancje kondycjonujące włosy to: oleje roślinne (a dokładniej trójglicerydy w nich zawarte), kwasy tłuszczowe, woski roślinne, białka roślinne, roślinne kwasy organiczne (mlekowy, cytrynowy, jabłkowy, glikolowy).
Substancje regenerujące to: ceramidy, fosfolipidy, fitosterole, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, lipidy, aminokwasy.
(Ziołowa) pielęgnacja włosów
Włosy normalne
W przypadku włosów normalnych można stosować różne zioła o właściwościach kondycjonujących oraz regenerujących. Polecane są kosmetyki o małej ilości składników tłuszczowych. Jeśli masz włosy normalne, unikaj raczej odżywek, które zawierają oleje roślinne. Skóra głowy działa prawidłowo, więc nie ma potrzeby, żeby dodatkowo ją natłuszczać. Poza tym oleje roślinne mogą obciążać kosmyki. Trzeba wiedzieć, że oleje zabierają włosom objętość.
Przyjacielem włosów normalnych jest z pewnością aloes, który znany jest z właściwości nawilżających. Ponadto warto poznać lipę drobnolistną – nawilża ona włosy, a także wygładza je i nabłyszcza. Aloes jest jednym z podstawowych składników kosmetyków Holika Holika. Nie każdy wie, że żel aloesowy Holika Holika (99% aloesu) może być stosowany nie tylko do pielęgnacji twarzy i ciała, ale też na włosy. Żel nałóż na suche albo wilgotne końcówki włosów albo dodaj na oleju, odżywki albo serum w proporcji 1:1.
Szampon z mydlnicą również doskonale się sprawdzi (jak np. szampony Make Me Bio). Samemu trudno zrobić szampon z mydlnicy, ponieważ wymaga to wykonania naparu z korzenia tej rośliny. Dla chętnych zamieszczam jednak przepis poniżej.
Sprawdź: Dlaczego warto stosować szampony Make Me Bio?
Szampon do wszystkich rodzajów włosów z mydlnicy:
- Zmieszać 2 łyżki rozdrobnionego korzenia z mydlnicy ze szklanką wody i przygotować napar. Odcedzić.
- Dodać łyżkę soku z cytryny albo pomarańczy (bez miąższu, możesz sok przecisnąć przez gazę).
- Dodać 3 krople olejku cytrynowego albo pomarańczowego (szczególnie jesli włosy są suche i zniszczone, do innych typów można ten krok pominąć).
Takim szamponem umyj włosy dwukrotnie, pozostawiając za każdym razem na kilka chwil szampon na włosach.
Sprawdź: Aż 12 przepisów na domowe kosmetyki do włosów.
Do pielęgnacji włosów normalnych idealna będzie również płukanka lipowa. Kondycjonuje ona włosy, wygładza je, nadaje im połysk i ogranicza przetłuszczanie. Żeby ją wykonać, należy zaparzyć 2 łyżki kwiatu lipy i przecedzić. Do ostudzonego naparu dodaj wyciśnięty sok z cytryny (bez miąższu). Po umyciu włosów kilkakrotnie wypłucz pasma taką płukanką. Możesz zrobić to nad miską, żeby użyć ponownie naparu, który ścieka z włosów.
Włosy suche i zniszczone
W przypadku włosów suchych i zniszczonych, nie należy przede wszystkim ich za często myć. Mycie nie powinno trwać długo, zaś temperatura wody powinna być niska, aby nie przesuszać dodatkowo włosów. Do mycia włosów suchych i zniszczonych poleca się delikatne kosmetyki, a także łagodne szampony dla dzieci. Dobrze sprawdzą się również szampony zawierające wspominaną już mydlnicę.
Z naturalnych sposobów warto raz na jakiś czas zastosować szampon żółtkowy. Należy zmieszać 2 żółtka i sok z połowy cytryny. Pamiętaj, że szampon trudno zmyć z włosów. Po takiej kąpieli nie nakładaj olejków, bo naprawdę trudno będzie je zmyć. Na koniec dobrze jest wykonać płukankę.
Włosy suche i zniszczone nie lubią twardej, wapiennej wody. Włosy płucz więc przegotowaną wodą albo zastosuj płukankę kondycjonującą z lipy. Przepis znajdziesz w części poświęconej pielęgnacji włosów normalnych. Idealnie sprawdzą się również płukanki ziołowe z octem owocowym.
Sprawdź: Jakie problemy rozwiąże płukanka octowa?
Warto przed myciem wykonać zabieg kondycjonujący. Do wykonania specyfiku potrzebujesz: oleju roślinnego (wiesiołkowego, ogórecznikowego, oliwkowego, winogronowego, słonecznikowego) i olejków eterycznych. Zmieszaj 3 łyżki oleju roślinnego z 6 kroplami ulubionego olejku eterycznego. Preparat nanieś na włosy i wetrzyj. Pozostaw na włosach na 20 minut, możesz nałożyć też foliowy czepek dla wzmocnienia działania. Po zabiegu dokładnie umyj włosy.
Zwróć też uwagę na sposób suszenia włosów. Pozwól im możliwie często wysychać naturalnie (ale nie w słońcu). Jeśli musisz użyć suszarki, zastosuj chłodny nawiew.
Dla włosów suchych i potrzebujących regeneracji nadają się sok z aloesu oraz lipa drobnolistna. Idealne będą też oleje roślinne. Ogranicz jednak ich ilość, jeśli włosy są dodatkowo cienkie, gdyż oleje mogą je obciążyć i spłaszczyć.
Nie zapominaj również o stymulowaniu ukrwienia skóry głowy. Wpływa to na prawidłowe działanie gruczołów łojowych. Właśnie dlatego regularnie wykonuj delikatny masaż skalpu koniuszkami palców. Do czesania używaj szczotki z naturalnego włosia, która dodatkowo masuje skórę. Radzimy też rozcieńczać szampon wodą przed jego użyciem.
Włosy przetłuszczające się
Jeśli Twoje włosy mają tendencję do przetłuszczania się, myj je często letnią wodą i unikaj podrażniania poprzez częste czesanie włosów. Za pomocą substancji ziołowych możesz hamować pracę gruczołów łojowych i łagodzić ewentualne stany zapalne. Zioła ponadto opóźniają przetłuszczanie.
W przypadku włosów przetłuszczających się należy unikać składników tłuszczowych, które problem jeszcze pogłębią. Nie ma też konieczności sięgać po preparaty regenerujące, ponieważ włosy tłuste często nie są zniszczone.
Do pielęgnacji tego typu włosów najlepsze będą rośliny o właściwościach ściągających i przeciwbakteryjnych, które hamują łojotok i zwężają ujścia gruczołów łojowych. Działają tak: dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, oczar wirgilijski, herbata chińska, orzech włoski, szałwia lekarska. To właśnie tych składników szukaj w kosmetykach.
Pracę gruczołów łojowych pomoże uregulować woda hamamelisowa (oczarowa), która działa dezynfekująco. Działa ona też przeciwzapalnie oraz pielęgnująco. Bakteriobójczo zadziałają też związki siarki, które zawarte są w cebuli oraz rzodkwi czarnej. Warto szukać w kosmetykach także garbników i białek roślinnych, które mają właściwości hydrofilizujące (opóźniają przetłuszczanie się włosów).
Szczególna uwagę zwrócić trzeba na oczyszczanie skóry głowy. Do nagromadzonego łoju przykleja się kurz i inne zanieczyszczenia, które stanowią doskonałą pożywkę na bakterii. Nadmierny rozwój drobnoustrojów nasila przetłuszczanie, a więc powstaje błędne koło. Dlatego właśnie włosy tłuste należy myć zawsze, kiedy zajdzie taka potrzeba. Włosy powinno się myć krótko, w letniej wodzie. Wysokie temperatury, co warte zapamiętania, stymulują gruczoły łojowe do pracy. Jeśli końcówki włosów są przesuszone, wmasuj w nie trochę olejku do włosów.
W przypadku pielęgnacji włosów przetłuszczających się nie powinno się wykonywać masażu skóry głowy. Pobudza on bowiem pracę gruczołów łojowych, a to sprawia, że włosy za chwilę znowu stają się tłuste. Nie polecamy również silnych szamponów, sprayów odtłuszczających i tego typu kuracji. Prowadzą one do podrażnienia skóry głowy, a to z kolei sprawia, że gruczoły produkują więcej łoju.
Włosy z łupieżem
Zasadniczo samymi ziołami nie uda Ci się zwalczyć łupieżu. Jest to na tyle poważne schorzenie dermatologiczne, że wymaga użycia specjalistycznych preparatów.
Wśród substancji przeciwłupieżowych obecnych w kosmetykach wyróżnia się związki:
- normalizujące wzrost naskórka
- przeciwgrzybicze
- keratolityczne (ułatwiające złuszczanie naskórka)
Pomocniczo w leczeniu łupieżu zadziała płukanka ze skrzypu polnego (łagodzenie stanów zapalnych), płukanka z szałwii (właściwości przeciwgrzybicze). Żywokost lekarski z kolei minimalizuje łuszczenie, ponieważ zawiera on alantoinę. Polecamy szampony z dziegciem (łagodzi podrażnienia, działa antyseptycznie, zmniejsza świąd) oraz olejki eteryczne: geraniowy, lawendowy, sandałowy.
Warto też wziąć pod lupę czynniki, które zakłócają wydzielanie sebum. Są to czynniki:
- genetyczne
- hormonalne (jak zmiana stężenia hormonów podczas menstruacji)
- mechaniczne (wiatr, wycieranie czy słońce mogą prowadzić do uszkodzenia osłonki włosa)
- chemiczne (zabiegi fryzjerskie, źle dobrany szampon do rodzaju włosów)
- termiczne (przebywanie w przegrzanych pomieszczeniach, mycie włosów w gorącej wodzie, suszenie włosów wysoką temperaturą)
- stres
- zła dieta
Możesz samodzielnie przygotować płukankę do włosów z łupieżem. Potrzebne będą: rozdrobiony korzeń żywokostu, sok z cytryny.
- Przygotuj napar z 2 łyżek korzenia żywokostu i litra wody. Odcedź.
- Dodaj sok z cytryny do ostudzonego naparu (bez miąższu).
- Po umyciu włosów szamponem kilkakrotnie przepłucz włosy naparem.
Włosy można płukać nad miską, żeby kilkakrotnie wykorzystać napar.
Zioła a łysienie. Co na wypadanie włosów?
Głównym celem pielęgnacji włosów wypadających jest pobudzenie krążenia krwi w skórze głowy, co z kolei powinno wzmocnić mieszki włosowe. Tak zadziała pieprzowiec roczny (papryka) oraz rozmaryn lekarski. Te dwa składniki mogą być dodawane do naturalnych płukanek. Pamiętaj, żeby nie stosować pieprzowca rocznego dłużej niż 2 dni na to samo miejsce. Potem trzeba zrobić 14-dniową przerwę.
Możesz samodzielnie przygotować też ziołowy szampon do włosów wypadających. Zmieszaj 2 porcje szamponu dla dzieci z naparem z liści rozmarynu. Taką mieszanką umyj włosy.
Żeby przygotować napar ziołowy należy jedną łyżkę ziela (dowolnego) zalać połową szklanki gorącej wody. Odstaw napar, a potem odcedź przez gazę. I gotowe. Podobne domowe szampony można przygotować dla włosów z łupieżem (rozmaryn zamień na korzeń żywokostu) albo przetłuszczających się (zamiast rozmarynu zastosuj odwar z kory dębu albo napar z herbaty).
Zastosowanie ziół w pielęgnacji włosów
Warto znać działanie ziół i roślin – nie tylko o to, żeby tworzyć własne kosmetyki, ale też po to, żeby wiedzieć, jakich składników szukać w kosmetykach. Wszystko to trudno zapamiętać, dlatego zebrałam je w tabelce poniżej.
W tabelce widać nazwę rośliny, wskazano też na jej działanie oraz zastosowanie. Z taką ściągawką pielęgnacja włosów będzie znacznie prostsza.
Zielarstwo na świecie, czyli ciekawostki ze świata ziół i roślin
Na koniec przygotowałam kilka ciekawych informacji dotyczących zastosowania ziół w pielęgnacji, kosmetologii i nie tylko. Myślę, że niektóre z nich Cię zaskoczą. Usiądź więc wygodnie z kubkiem ziołowej herbatki i na chwilę zanurz się jeszcze w ziołowej krainie.
Jak podaje ONZ, na świecie istnieje 35 tysięcy gatunków roślin leczniczych. Co jednak ważne, nie udało się naukowo potwierdzić właściwości leczniczych wszystkich roślin, które ujęto w tym spisie. Wiele roślin, które umieszczono w dokumencie, stosuje się zgodnie z tradycjami. Najwięcej cennych roślin rośnie na obszarach z gorącym i ciepłym klimatem – między zwrotnikami. To stamtąd czerpiemy większość roślin i ziół bogatych w garbniki, alkaloidy, glikozydy, olejki eteryczne. Najuboższe pod względem ziół są obszary podbiegunowe. Rosną tam raczej tylko porosty oraz krzewy szpilkowe.
W Polsce rośnie niewiele cennych ziół – większość z nich importujemy. W stanie naturalnym rośnie u nas około 2400 gatunków ziół, przy czym w lecznictwie używa się 2400 gatunków, zaś w kosmetologii około 120. Zdecydowanie nie jest to duża liczba.
Terminy, które warto znać
Żeby wszystkie informacje zamieszczone w artykule były jasne, dodaję jeszcze wyjaśnienie najważniejszych (i najtrudniejszych) terminów.
Flawonoidy to barwniki roślinne, zazwyczaj o żółtej barwie. Mają działanie lecznice, przeciwgrzybicze i przeciwalergiczne. Garbniki to bezazotowe substancje roślinne o właściwościach ściągających i przeciwbakteryjnych. Są obecne przede wszystkim w korze, korzeniach, kłączach i liściach roślin.
Alkaloidy wytwarzane są w procesach organicznych biosyntezy przez niektóre rośliny. Są to zasady, które zawierają w sobie azot. alkaloidy bardzo silnie oddziałują na organizm ludzki, a niektóre z nich są truciznami.
Oleje tłuste (to właśnie tych powinno się unikać w przypadku włosów przetłuszczających się) to oleje obecne w komórkach roślinnych, które pełnią charakter substancji zapasowych (energetycznych). Są obecne przede wszystkim w nasionach i owocach. Najpopularniejsze to olej rycynowy oraz olej z wiesiołka. Z kolei olejki eteryczne to wieloskładnikowe ciecze nierozpuszczalne w wodzie (podobnie jak oleje, które ulegają tylko hydrolizie). Olejki eteryczne łatwo ulatniają się nawet w temperaturze pokojowej. Składają się z kilku składników o konkretnych właściwościach (zapach, barwa, działanie fizjologiczne). Pozyskiwane są z kwiatów, liści, owoców i łodyg.
Napar to ciecz uzyskana przez zalanie wrzątkiem surowca (zioła). Taką mieszankę należy pod przykryciem trzymać 15 minut, a potem odcedzić „fusy”. Nie powinno się naparu doprowadzać do wrzenia. Z kolei odwar uzyskuje się przez zalanie surowca (kory, korzenia) zimną wodą. Surowiec doprowadzamy do wrzenia i odstawiamy pod przykryciem na 30 minut. Potem odcedzamy. Odwary wykonuje się z twardszych części roślin, jak kora czy korzeń.
Artykuł powstał na podstawie: Zielarnia. Jak czerpać ze skarbów natury, praca zbiorowa, wyd. Publicat, Poznań 2011.
-
Udostępnij:
